مقدمه :

تولید و مصرف فولاد امروزه یکی از شاخص‌هاي اصلی توسعه یافتگی کشورها و جوامع به شمار می‌آید و صنعت فولاد در تمامی کشورها علی‌الخصوص کشور عزیزمان نقش مهمی را در سازندگی، بازسازي و توسعه ایفا می‌نماید و لزوم خودکفائی کشور عزیزمان در این صنعت بعنوان یک صنعت استراتژیک بیش از پیش احساس می‌گردد. از این رو در سند چشم انداز طرح توسعه فولاد، میزان ظرفیت اسمی فولاد خام کشور، 55 میلیون تن در سال 1404 پیش بینی گردیده است. بعبارتی براساس این طرح توسعه، طی 12 سال آینده  هرسال 2.500 هزارتن به ظرفیت فولاد خام کشور افزوده خواهد شد. براین اساس سیاست گذاری‌های کلان کشور، به گونه ایست که تمامی نهادهای کشور می‌بایست با همکاری و همیاری یکدیگر، برنامه ریزی خود را معطوف به تحقق این مهم نمایند.

     معرفی اجمالی طرح:

در راستای تجربه موفقیت آمیز شرکت فولاد امیرکبیر خزر درخصوص بهره برداری از 3 خط تولید نورد گرم با ظرفیت 750 هزارتن، پروژه ذوب آهن امیرکبیر اراک به عنوان بزرگترین واحد صنعتی خصوصی در غرب کشور و با هدف تأسیس 3 واحد صنعتی آهن اسفنجی (DRI) ، ذوب آهن با ظرفیت 513 هزار تن شمش فولادی در سال و نیروگاه 36 مگاواتی حاصل از بازیافت گازهای خروجی واحد DRI، در زمینی به مساحت150 هکتار واقع در شهرک صنعتی خیرآباد اراک با پیش بینی اشتغال 750 نفر نیروی انسانی مستقیم و 3000 نفر نیروی انسانی غیرمستقیم راه اندازی گردید.

هدف از اجرای طرح

ضرورت توسعه طرح‌های عمرانی در کشور و نیاز روزافزون به مصرف فولاد این شرکت را برآن داشت تا با افزایش ظرفیت تولید فولاد، سهمی اندک در زیرساختهای کشور به منظور تأمین بخشی از نیازهای اساسی در زمینه تولید فولاد را ایفا نماید. در این راستا به منظور مشارکت در این عزم ملی و تحقق چشم‌انداز توسعه پایدار، شرکت ذوب آهن امیرکبیر اراک با همیاری و مساعدت مسئولین خدوم استان مرکزی، اقدام به راه اندازی بزرگترین واحد صنعتی خصوصی در حوزه آهن و فولاد در غرب کشور نمود.

موقعیت مکانی اجرای طرح

درانتخاب منطقه مناسب برای احداث و راه‌اندازی 3 واحد آهن اسفنجی، فولادسازی و نوردگرم معیارهایی از جمله امکان تأمین مواد اولیه موردنیاز، دسترسي به تأسيسات زير بنايي اوليه و نيز زيرساخت هاي لازم، دسترسي سريع به خطوط مواصلاتي کشور و ... لحاظ گردیده است و میزان دسترسی آن از طریق راه های دسترسی با توجه به مجاورت محل پروژه  با خطوط ریلی در موقعیت مناسبی می‌باشد.

واحد تولید آهن اسفنجی به روش احیاء مستقیم SLRN

معرفی واحد

هدف از اجراي اين طرح احداث يك واحد احيا مستقيم به روش SL/RN با ظرفيت 500،000 تن در سال آهن اسفنجي می‌باشد. فرآيندSL/RN  بر مبناي استفاده از سنگ آهن درشت دانه، گندله، ماسه‌هاي آهن دار و يا سنگ ايلمنيت و كربن جامد براي توليد DRI گرم يا سرد بكار مي‌رود. فرايند در دماي بالا و فشار اتمسفر انجام و كاربردي‌ترين روش در خطوط احياء مستقيم بر مبناي استفاده از ذغال سنگ مي‌باشد. راكتور SL/RN يك استوانه دوار است كه بطور كامل نسوز كاري شده و بر روي يك محور شيب دار قرار گرفته است. شارژ مواد بصورت مداوم و با سرعت تحت كنترل با مقادير متناسب اكسيد آهن دانه بندي شده، سنگ آهك، ذغال و ذغال نيمسوز برگشتي انجام مي‌گيرد. موادي كه به كوره شارژ مي‌شوند تحت تأثير نيروي ثقل بتدريج بطرف درب تخليه حركت مي‌كنند سپس تحت شيب موجود از كوره خارج مي‌شود. محصول DRI مي‌تواند گرم يا سرد تخليه شود. براي تخليه سرد، مواد تخليه شده از كوره اصلي در يك خنك كننده دوراني در خارج از كوره تا حدود 100°C  خنك شده و از جدا كننده‌هاي مغناطيسي عبور می‌كنند. سپس اين محصول براي جدا نمودن آهن اسفنجي از خاكستر ذغال و ذغال نيم سوز سرند مي‌گردد. درجه متاليزاسيون محصول نهايي حدود 93% و مقدار كربن حدود 0/1 – 0/2 می‌باشد. متناوباً گازهاي تميز كوره مي‌توانند در بويلرهاي حرارتي مورد استفاده قرار بگيرند تا حرارت قابل ملاحظه‌اي از آنها بازيابي گردد. بخار توليدي مي‌تواند براي استفاده‌هاي گرمايي و يا تبديل به نيروي الكتريكي مورد استفاده قرار گيرد. در اين طرح از اين گازها به عنوان سوخت نيروگاه استفاده شده است.

واحد نیروگاه با ظرفيت 36 مگاوات

 معرفی واحد

تکنولوژی آهن اسفنجی بر مبنای استفاده ذغال سنگ دارای صرفه اقتصادی بالایی می‌باشد و این بدلیل توانایی مقدار قابل ملاحظه‌ای از جریان برق از طریق استفاده از گازهای اتلافی گرم و مواد اتلافی ذغال کوره می‌باشد. همچنین تأثیر بسزایی در بقاء انرژی دارد و از نظر زیست محیطی مناسب است. در تکنولوژی آهن اسفنجی بر مبنای ذغال سنگ، کوره دوار عملکردهای گوناگونی را ایفا میکند. کوره دوار به عنوان یک واحد انتقال و مخلوط کردن ذغال و شارژ و نیز به عنوان مبدل حرارتی و یک راکتور برای گازی کردن ذغال سنگ و احیاء سنگ آهن استفاده می‌گردد.

انرژی نیاز هر صنعت می‌باشد. انرژی هسته و شالوده اصلی برای توسعه اقتصاد می‌باشد. انرژی مفهوم اولیه در زمینه فلزات، متالورژی و تمامی محصولات صنعتی می‌باشد. با پیشرفت تدریجی اشکال مختلف تمدن‌ها و استفاده از انرژی و تلاش در جهت صنعتی سازی دلیلی شد تا منابع تولید انرژی شناخته شود. افزایش نیاز به برق، بخصوص برای صنعت آهن و فولاد باعث بوجود آمدن نیروگاه‌ها گشت.

این بسیار مهم است که خارج از مجموع حرارت تولیدی از ذغال سنگ و احیاء، در واحد احیای مستقیم بر مبنای ذغال سنگ، تنها 35% از گرما در احیاء استفاده شده و معادل آن تلف می‌شود. این اتلاف بسیار بزرگ انرژی است.

به منظور بازیابی گرمای محسوس در گازهای اتلافی، یک بویلر حرارت اتلافی روی جریان حرارت اتلافی قرار داده شده است. بویلر گفته شده بخار با درجه حرارت بالا و فشار زیاد تولید می‌کند که از آن برای فرستادن به توربین بخار به منظور تولید انرژی الکتریکی استفاده می‌شود. گازهای اتلافی خارج شده از کوره دوار دارای دمای °C 1000 می‌باشد که از واحد WHRB به طور پیوسته عبور می‌کند. همچنین بویلرها به منظور بیشترین بازدهی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که بر طبق حداکثر عملیات کاری کوره در زمانی که دبی گاز خروجی دارای دمای °C 1000 است عمل نماید.

واحد فولادسازی با ظرفیت 513 هزارتن شمش فولادی در سال

مشخصات فني شمش فولادي

محصول اصلي خروجي از واحد فولادسازي، شامل شمش‌هاي فولادي با مقاطع  (mm) 150×150

و (mm) 100×100  و (mm) 130×130 و با طولهاي 12 و 6 متری می‌باشد.

 فهرست مواد اوليه و كمكي

مواد مصرفي و نيازهاي طرح شامل آهن اسفنجي، آهن قراضه، آهك، دولوميت، فلورين، فروآلياژ، الكترود، مواد نسوز، كك ريزه و ... براي واحد فولادسازي مي‌باشد.

3-3-2 ماشين آلات و تجهيزات

    كوره قوس الكتريكي (EAF) و تجهيزات جانبي آن

    كوره پاتيلي  (LF) و تجهيزات جانبي آن

    ماشين ريخته گري شمش و تجهيزات جانبي آن

4-3-2 روش توليد

روش توليد

در سده‌هاي اخير آهن خام به روش سنتي در كوره بلند به صورت مذاب توليد می‌شد. در دهه‌هاي اخير روش‌هاي متعددي براي توليد آهن خام ابداع شده كه بر اساس احياي مستقيم كاني‌هاي آهن با گاز طبيعي يا ذغال استوارند. در اين فاصله زماني روش‌هاي متعدد توليد آهن و فولاد بر اساس امكانات محلي كشورها از نقطه نظر مواد اوليه در دسترس، نوع و تكنولوژي كار كوره‌ها در سطوح آزمايشگاهي، نيمه صنعتي و صنعتي پياده شده‌اند. در عمل آهن و فولاد معمولاً به دو روش كلي توليد مي‌شود: و روش دوم از طريق احياي (BF-BOF)روش اول از طريق كوره بلند و كنورتور اكسيژني است  (DR-EAF)مستقيم و كوره الكتريكي است در اين طرح روش دوم مورد انتخاب قرار گرفته است .

دلايل اين انتخاب اين روش :

    در دهه هاي اخير به علت افزايش قيمت كك و كمبود آن و همچنين كمبود زغال سنگ مرغوب در داخل و اينكه بخش عمده اي از هزينه هاي توليد آهن و فولاد به روش كوره بلند در كشور ما به تامين ذغال سنگ و كك اختصاص دارد اين روش ها چندان اقتصادي نيست.

     با توجه به وجود منابع سرشار گاز در كشور ما و دسترسي نسبتاً مناسب به برق استفاده از روش مي تواند در شرايط فعلي مناسب باشد.

 شرح پیشرفت کار

-      

-         تهیه طرح های توجیهی فنی - اقتصادی، زیست محیطی و سایر اقدامات از قبیل انعقاد قرارداد بازرسی پروفرما، نظارت بانک صنعت و معدن، مشاوره و ...

-        دریافت مجوز تأسیس واحد تولید شمش بیلت فولاد ساده کربنی و کم آلیاژی و آهن اسفنجی به شکل بریکت با ظرفیت کل سالیانه 513 هزار تن

-         دریافت مجوز محیط زیست از سوی اداره حفاظت محیط زیست استان مرکزی

-         دریافت مجوز احداث ساختمان از سوی سازمان نظام مهندسی استان مرکزی

-         عقد قرارداد با شرکت گاز استان  بابت حق انشعاب گاز

-         عقد قرارداد با شرکت توزیع نیروی برق استان

-         اخذ مجوز ساخت داخل از وزارت صنعت ، معدن و تجارت  به میزان 23%

-        تملک 150 هکتار زمین در شهرک صنعتی خیرآباد 2 اراک

-        انجام عملیات نقشه برداری ، تهیه کد ارتفاعی زمین، برداشت موقعیت چاه ها، راه آهن و دکل‌های فشار قوی برق و ...

-        دیوارکشی دور محوطه با اجرای عملیات تسطیح و رگلاژ، میخ کوبی دقیق، اجرای بتن مگر، نصب ستون ها، کار کذاشتن پنل‌ها و ...

-        خرید و تحویل دو حلقه چاه با دیماند 5 لیتر در ثانیه

-        اجرای عملیات برداشت مخلوط 

-        احداث راههای دسترسی با اجرای عملیات نقشه برداری، عملیات دکوپاژ، تسطیح و رگلاژ، کوبیدن، مخلوط ریزی و ...

-        خرید و نصب و راه‌اندازی بچینگ

-         خرید و نصب باسکول جهت توزین مخلوط مورد نیاز و مصالح مصرفی ورودی جهت ساخت و ساز

-        ساخت اتاقک‌های نگهبانی، باسکول و کارگری

-         لوله کشی آب و کابل کشی برق از اتاق پمپ برای بچینگ، واحد اداری، سوله

-         ساخت واحد اداری متشکل از 5 دفتر کاری، سالن کنفرانس، آبدارخانه، سرویس‌های بهداشتی، سوئیت‌های اقدامت، ناهارخوری، دفتر مدیریت

-         ساخت و  نصب گیت ورودی شماره 1 مجتمع ذوب آهن بطول 52 متر در دستور کار قرار گرفت.

تصاویری از احداث راه های دسترسی(عملیات دکوپاژ،تسطیح،رکلاژ،کوبیدن ، مخلوط ریزی و ...)

به نام خدا

خط مشي كيفيت، زيست محيطي وايمني وبهداشت شغلي مجتمع فولاد اميركبيرخزر

 جلب رضايت و اعتماد مشتريان، بهبود كيفيت محصولات، تحويل به موقع، كاهش وكنترل آلاينده‌هاي زيست محيطي ناشي از فعاليت‌ها، وافزايش ضريب ايمني و بهداشت شغلي كاركنان عمده ترين اهدافِ شركت براي تحقق مأموريتهاي خود مي‌باشد.

مأموريت ما:

توليد انواع میلگرد فولادي از طريق افزايش قابليت كيفي و كمي و كارايي ماشين آلات موجود و بكارگيري تكنولوژي روز با سودي منصفانه

چشم انداز ما:

انديشه ما دستيابي به سازماني چابك، پيشرو، و تأثيرگذار و خوشنام در صنايع فولادكشور و قرارگرفتن در زمره 10 شركت طراز اول صنعت فولاد مي‌باشد.

ارزشهاي ما:

صداقت، درستكاري، پايبندي به تعهدات، حفظ كرامت انساني، رابطه نيكو و صميمانه با كاركنان و مشتريان و تأمين كنندگان وساير طرفهاي ذينفع، قانونمندي، مسئوليت پذيري، نظم وانضباط در كار

راههاي دستيابي به اهداف ومأموريت سازمان:

1.   برآورده ساختن كليه الزامات استانداردهاي مديريت كيفيت ISO 9001-2008      مديريت زيست محيطي      ISO 14001-2004  و مديريت ايمني وبهداشت شغلي OHSAS 18001-2007

2.  رعايت استانداردهاي فني والزامات قانوني و مقررات زيست محيطي، ايمني و بهداشت شغلي و كيفيتي درتوليد محصولات واجراي فرآيندها                                                                  

3.  اولويت دادن به ايمني وبهداشت وكيفيت در صورت بروز هرگونه اختلاف نظر دررويه هاي كاري

4.   بكارگيري منابع انساني واجدشرايط و ارتقاء سطح علمي و توانمندي‌هاي آنان با اجراي آموزشهاي اثربخش وهدفمند

5.   بهره‌گيري از مشاركت كاركنان در زمينه بهبود مستمر كيفيت محصولات ، افزايش اثربخشي فرآيندها، پيشگيري و كاهش پيامدهاي ناشي از آلاينده‌هاي زيست محيطي، افزايش ضريب ايمني، و استفاده بهينه از منابع و مواد اوليه و انرژي

6.      فراهم نمودن كليه منابع موردنياز سيستم مديريت يكپارچه (IMS)

7.      نظارت برعملكرد ايمني و زيست محيطي واحدها از طريق انجام كشت‌هاي VIP

اينجانب با ابلاغ اين خط مشي و متعهد بودن به مفاد آن از كليه مديران، مسئولين و همكاران كه سرمايه‌هاي اصلي شركت هستند دعوت مي‌نمايم كه دراجراي اين خط مشي مشاركت فعال داشته و مجتمع  فولاد اميركبير خزر را نيل به اهداف و مأموريت‌هاي خود ياري نمائيد.

مهرداد سعادت

مديرعامل

در این راستا اقدامات انجام شده بمنظور تحقق این همگرایی بشرح زیر می‌باشد:

·      استقرار واحد HSE از ابتدای فعالیت کارخانه

·      ایجاد فضای سبز بیش از 2 برابر سطح استاندارد و تلاش در جهت حفظ و نگهداری آن

·      استقرار سیستم مدیریت زیست محیطی ( ISO 14001-2004 )

·      راه اندازی سیستم تصفیه خانه فاضلاب انسانی و صنعتی

·      راه اندازی سیستم پایش آنلاین و کنترل آلاینده ها

·      نمونه برداري و سنجش آلاينده هاي زيست محيطي شامل سنجش گازهاي عمده آلاينده و ذرات ريز معلق محيطي، گازهاي حاصل از احتراق خروجي از دودكش كوره اصلي، شدت صوت و آناليز فاضلاب و نيز سنجش و ارزيابي عوامل زيان آور محيط كار شامل شدت روشنايي، تراز صوت، ذرات تنفسي، مقدار غلظت اكسيد آهن، فيوم هاي جوشكاري و شرايط جوي محيط كار

·      اقدام در جهت کاهش تولید ضایعات و تفکیک و بازیافت آنها تا حد امکان

·      آموزش و ارتقاء سطح آگاهی پرسنل در راستای حفظ سیستم مدیریت زیست محیطی

·      استفاده از تابلوها و علايم هشدار جهت افزايش آگاهي ايمني پرسنل، توسط بخش HSE